Khi bắt đầu phát triển game hay ứng dụng thực tế ảo (VR) và thực tế hỗn hợp (MR), một trong những quyết định quan trọng đầu tiên bạn cần đưa ra là chọn nền tảng thiết bị để phát triển: Standalone (thiết bị độc lập) hay PCVR (kết nối với máy tính)? Mỗi lựa chọn đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, và quyết định này sẽ ảnh hưởng lớn đến trải nghiệm của người dùng cũng như chi phí phát triển.
PCVR: Chất lượng đồ họa cao nhưng yêu cầu thiết bị mạnh
Một trong những lợi thế rõ ràng nhất của PCVR là chất lượng đồ họa vượt trội. Khi kết nối với một máy tính có cấu hình cao, các game và ứng dụng VR có thể tận dụng toàn bộ sức mạnh xử lý của CPU và GPU để hiển thị đồ họa phức tạp, chi tiết và mượt mà hơn. Điều này rất quan trọng đối với các trò chơi hoặc ứng dụng yêu cầu độ chính xác và chân thực, đặc biệt trong các lĩnh vực như mô phỏng, game AAA, hoặc các dự án nghệ thuật thị giác cao cấp.
Đối với khách hàng doanh nghiệp, PCVR còn có một lợi thế quan trọng khác là khả năng tùy chỉnh và trích xuất dữ liệu từ headset. Ví dụ, trong các ứng dụng mô phỏng như đào tạo nhân sự điều khiển thiết bị phức tạp trong phòng điều khiển, các headset PCVR như Varjo XR3 cho phép nhà phát triển theo dõi chuyển động mắt của người dùng. Kết hợp với dữ liệu từ camera, hệ thống có thể tạo ra bản đồ nhiệt (heatmap) để xác định các điểm quan tâm (point of interest) của người dùng. Thông tin này giúp các nhà phát triển tối ưu hóa bố cục bảng điều khiển, cải thiện trải nghiệm người dùng và tăng hiệu quả làm việc.
Đối với game VR hay MR, các game làm cho PCVR thường có giá thành cao hơn, thứ nhất do chi phí phát triển cao của các games cho PCVR và người dùng PCVR thường thoải mái chi tiền hơn là người dùng các thiết bị standalone.
Tuy nhiên, PCVR có một số nhược điểm lớn:
- Chi phí phát triển cao: Phát triển một ứng dụng hoặc game cho PCVR thường tốn nhiều thời gian hơn so với nền tảng độc lập. Nguyên nhân là do PCVR ít nhận được sự hỗ trợ từ cộng đồng, và trong nhiều trường hợp, nhà phát triển phải xây dựng các tính năng từ đầu. Quá trình thiết kế môi trường hay mô hình 3D cho các sản phẩm yêu cầu đồ họa cao cũng mất nhiều thời gian hơn.
- Chi phí bắt đầu cao cho người dùng: Nếu như người dùng thiết bị độc lập chỉ cần trả khoảng 300 đô la để bắt đầu trải nghiệm VR/MR với các thiết bị như Meta Quest 3S. Để trải nghiệm PCVR, người dùng không chỉ cần mua một chiếc VR headset mà còn cần một máy tính có cấu hình mạnh mẽ để xử lý nó. Tổng chi phí cho cả hệ thống để sử dụng mượt mà PCVR dễ dàng vượt quá 1500 đô la, vượt quá khả năng tài chính của nhiều người dùng phổ thông, làm hạn chế lượng người sẵn sàng đầu tư.
- Tính linh động kém: PCVR thường yêu cầu không gian cố định và thiết lập phức tạp với nhiều dây cáp. Điều này khiến người dùng phải chuẩn bị nhiều hơn mỗi khi muốn trải nghiệm.
- Độ phổ biến hạn chế: Do giá cao và yêu cầu phần cứng mạnh, người dùng PCVR chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng số người dùng VR, điều này có thể hạn chế tầm với của ứng dụng hoặc trò chơi nếu bạn chọn phát triển cho nền tảng này.
Với đối tượng khách hàng đòi hỏi tính chân thực cao mà chỉ có PCVR có thể mang lại, như đào tạo phi công thì những điểm kể trên chưa hẳn là những vấn đề đáng kể, nếu một buồng lái mô phỏng có giá tới vài triệu đô la thì giá thành headsets hay cả chi phí phát triển của một phần mềm giả lập trên VR hay MR vẫn là một món hời.
Standalone: Dễ tiếp cận nhưng hạn chế về sức mạnh
Ngược lại, các thiết bị standalone như Meta Quest 3 là những hệ thống VR/MR độc lập, không cần kết nối với máy tính, với ưu điểm lớn nhất là tính tiện lợi và dễ tiếp cận.
- Giá thành thấp hơn: Standalone headsets thường có giá rẻ hơn nhiều so với bộ PCVR và không cần máy tính cấu hình cao. Điều này giúp mở rộng khả năng tiếp cận VR/MR tới một lượng người dùng lớn hơn.
- Tính di động cao: Người dùng có thể mang thiết bị đi bất cứ đâu và trải nghiệm VR mà không cần phải kết nối với máy tính hoặc thiết lập phức tạp. Đây là điểm cộng lớn cho những trò chơi casual hoặc ứng dụng có thời gian tương tác ngắn.
- Thị trường lớn: Với sự phổ biến của các thiết bị như Meta Quest, các ứng dụng phát triển trên nền tảng standalone có tiềm năng tiếp cận số lượng người dùng rộng lớn hơn so với PCVR.
- Cộng đồng phát triển mạnh mẽ: Số lượng nhà phát triển cho nền tảng standalone ngày càng tăng, giúp việc tìm kiếm tài liệu tham khảo và hỗ trợ từ cộng đồng trở nên dễ dàng hơn.
- Thời gian phát triển nhanh hơn: Không chỉ nhờ sự hỗ trợ từ cộng đồng, các công ty sản xuất headsets như Meta cũng cung cấp hỗ trợ tận tình. Ví dụ, SDK dành cho nền tảng Meta Quest đã tích hợp sẵn các building blocks cho những tính năng phổ biến, cho phép nhà phát triển chỉ cần kéo & thả thay vì phải tự code từ đầu, giúp giảm thời gian và công sức phát triển.
Tuy nhiên, sự đánh đổi ở đây là sức mạnh xử lý. Standalone headset có phần cứng hạn chế so với PC, đồng nghĩa với việc khả năng đồ họa và độ mượt mà của ứng dụng sẽ thấp hơn. Các nhà phát triển cần phải tối ưu hóa cẩn thận để đảm bảo rằng trò chơi hoặc ứng dụng có thể chạy mượt mà trên những thiết bị này mà không làm giảm quá nhiều chất lượng trải nghiệm.
Kết luận: Chọn PCVR hay Standalone?
Sự lựa chọn giữa PCVR và Standalone phụ thuộc vào đối tượng người dùng mà bạn nhắm tới cũng như loại nội dung bạn muốn phát triển.
- Nếu bạn phát triển game/ứng dụng yêu cầu chất lượng đồ họa cao, độ chân thực và chi tiết, PCVR là lựa chọn tốt hơn. Tuy nhiên, bạn cần sẵn sàng chấp nhận rằng thị trường của mình sẽ bị giới hạn do yêu cầu chi phí đầu tư cao.
- Nếu bạn nhắm tới một thị trường rộng hơn, với các ứng dụng casual hoặc trò chơi đơn giản dễ tiếp cận, standalone là lựa chọn lý tưởng. Sự tiện lợi và tính phổ biến của các thiết bị này sẽ giúp bạn thu hút nhiều người dùng hơn, mặc dù bạn cần chấp nhận sự đánh đổi về sức mạnh xử lý.
Trong tương lai, có thể xuất hiện nhiều giải pháp lai giữa hai lựa chọn này, nhưng hiện tại, việc chọn đúng nền tảng phụ thuộc nhiều vào việc bạn hiểu rõ mục tiêu phát triển và nhu cầu của người dùng.
