Chương trình Hệ thống Tăng cường Thị giác Tích hợp (IVAS – Integrated Visual Augmentation System) là một dự án tiên tiến do Quân đội Mỹ hợp tác cùng Microsoft phát triển với giá trị hợp đồng lên tới 22,9 tỷ đô. IVAS được xây dựng dựa trên nền tảng HoloLens, mẫu kính thực tế hỗn hợp (MR) dành cho thị trường dân sự từ Microsòt, nhằm trang bị cho các binh sĩ công nghệ thực tế tăng cường (AR) hiện đại. Mục tiêu chính của IVAS là tạo ra thế hệ super-soldier, siêu chiến binh, cho các cuộc chiến có sự tham gia của Mỹ trong tương lai, với IVAS các binh sĩ sẽ được nâng cao nhận thức tình huống, hỗ trợ ra quyết định và cải thiện hiệu quả chiến đấu trong các môi trường khắc nghiệt.
Các tính năng chính của IVAS
- Hiển thị thực tế tăng cường: Kính IVAS cung cấp các lớp thông tin theo thời gian thực như bản đồ, dữ liệu mục tiêu và chỉ dẫn điều hướng. Điều này giúp các binh sĩ có thể tiếp cận thông tin một cách nhanh chóng và trực quan ngay trên chiến trường.
- Khả năng nhìn đêm và hình ảnh nhiệt: Với các cảm biến quang học tiên tiến, IVAS cho phép các binh sĩ hoạt động trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc các môi trường khó khăn nhờ tích hợp công nghệ nhìn đêm và hình ảnh nhiệt.
- Hệ thống cảm biến và camera: Hệ thống này giúp theo dõi môi trường xung quanh và cảnh báo các mối đe dọa tiềm ẩn, từ đó tăng cường khả năng phòng thủ và chiến đấu của binh sĩ.
- Công cụ liên lạc: IVAS hỗ trợ kết nối giữa các thành viên trong đội, giúp chia sẻ dữ liệu trực tiếp và nhận lệnh từ chỉ huy một cách tức thời, cải thiện sự đồng bộ trong các tình huống tác chiến.
- Ứng dụng huấn luyện: IVAS không chỉ dành riêng cho chiến đấu, mà còn có khả năng mô phỏng các môi trường và kịch bản huấn luyện, giúp binh sĩ làm quen và luyện tập các tình huống chiến đấu.
Chương trình phát triển đầy chông gai
Theo dự kiến ban đầu, những chiếc IVAS đầu tiên sẽ được trang bị cho binh sĩ vào năm 2021, nhưng do những phát sinh trong quá trình phát triển, mốc thời gian này đã được dời lại tới năm 2025. Đã có ít nhất 3 phiên bản IVAS ( 1.0, 1.1 và 1.2) kể từ khi Microsoft giành được hợp đồng với Quân đội Mỹ vào năm 2018. Mặc dù có tiềm năng lớn, nhưng qua các lần thử nghiệm, IVAS đã nhận phải một số phản hồi tiêu cực từ các binh sĩ về thiết kế và hiệu suất. Một số nhược điểm của những bản IVAS đầu tiên bao gồm:
- Kích thước cồng kềnh: Một trong những phàn nàn lớn nhất là kính IVAS khá nặng và cồng kềnh, gây khó khăn khi di chuyển trong các môi trường chiến đấu phức tạp. Điều này làm giảm sự linh hoạt và có thể ảnh hưởng đến hiệu quả chiến đấu.
- Chứng buồn nôn: Một số binh sĩ đã gặp phải hiện tượng buồn nôn khi sử dụng IVAS trong thời gian dài. Điều này có thể do sự chênh lệch giữa hình ảnh thực tế và hình ảnh ảo hiển thị qua kính, gây ra sự khó chịu và mất tập trung.
- Ánh sáng mắt phát ra từ kính: Một điểm đáng lo ngại khác là ánh sáng phát ra từ phần mắt của kính khi binh sĩ sử dụng trong bóng tối. Trong các tình huống chiến đấu, đặc biệt là khi đối mặt với các tay súng bắn tỉa, ánh sáng này có thể biến thành cái bẫy chết người, dễ dàng làm lộ vị trí của người lính.
Từ những phản hồi trong các lần thử nghiệm phiên bản IVAS 1.2 đã có nhiều thay đổi để giúp chiếc headset này trở nên gọn gàng và ít khó chịu hơn. Đáng kể trong những thay đổi đó là giảm thiểu cân nặng từ 1,5 xuống còn 1,3kg và thay đổi hệ thống quang học có khả năng hiển thị tốt hơn cũng như với bản lề gập để chuyển góc nhìn qua thế giới thực, tuy nhiên những thay đổi này đã làm giảm độ rộng góc nhìn từ 70 độ còn 60 độ.
Theo dự kiến mới nhất, 280 chiếc IVAS đầu tiên thuộc phiên bản tiền sản xuất kèm với phần mềm sẽ được giao tới quân đội Mỹ trong năm 2025, Microsoft đã nhận thêm 95 triệu đô cho hợp đồng này. Theo tính toán vào năm 2021, nếu được sản xuất đại trà, mỗi đơn vị IVAS sẽ có giá vào khoảng 29000 đô la.
Về mặt phần mềm, không có nhiều thông tin được hé lộ về IVAS, nhưng những tính năng chính sẽ bao gồm giao diện AR giúp theo dõi môi trường, các chức năng nhận diện vật thể thông qua AI, chỉ dẫn, định vị cũng như các tính năng hỗ trợ nhìn đêm. Mới đây Anduril, công ty quốc phòng thành lập bởi cựu sáng lập Oculus Palmer Luckey, đã công bố hợp tác cùng Microsoft để đưa nền tảng Lattice của họ vào chương trình IVAS. Anduril’s Lattice là một nền tảng phần mềm mở được sử dụng cho nhiều lĩnh vực như an ninh công cộng, an ninh và quốc phòng. Nền tảng này không phụ thuộc vào cảm biến, mạng hoặc hệ thống cụ thể, mà thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau và tích hợp vào một lớp duy nhất. Tại đây, trí tuệ nhân tạo và các kỹ thuật xử lý dữ liệu được sử dụng để lọc ra thông tin quan trọng cho người dùng, giúp họ có thể điều khiển các hệ thống như cảm biến, phương tiện hoặc tài sản khác trong nền tảng.
Kết luận
Dù gặp phải những thách thức và phản hồi không mấy tích cực, IVAS vẫn đại diện cho bước đột phá về công nghệ quân sự, hứa hẹn sẽ mang lại lợi thế vượt trội cho các binh sĩ trên chiến trường. Quân đội Mỹ và Microsoft đang tiếp tục điều chỉnh và cải thiện hệ thống này nhằm khắc phục các vấn đề, với hy vọng đưa IVAS vào triển khai thực tế trong tương lai gần.
Trong khi IVAS còn đang được phát triển, tương lai của HoloLens, nền tảng ban đầu của IVAS, lại có phần bấp bênh. HoloLens 2 được ra mắt vào năm 2019, tới nay đã 5 năm tuổi, nhưng Microsoft vẫn chưa có ý định sẽ công bố phiên bản mới trong tương lai gần. Những hạn chế về công nghệ và thiếu ứng dụng thực tiễn đã khiến không chỉ HoloLens mà còn cả những chiếc AR headset khác thất bại trong việc mở rộng tệp người dùng.
